top of page


OKUNDUĞU GİBİ
Bilenin Bilmeyene Borcu Vardır

Yıllar içinde biriktirdiğim bilgileri sunmak için kurduğum kişisel site. Okunduğu Gibi platformuna hoş geldiniz. Sitemde size sunduklarıma göz atın. Okunduğu Gibi yeni şeyler öğrenmek isteyenler için bir ortam.
Ara


İlkel Akrabalık - Çift Bağı İnsan Toplumunu Nasıl Doğurdu? 12
Bernard Chapais, evrimsel antropolojinin temel taşlarını oluşturan bu bölümde, insan toplumlarının kökenini açıklarken üç ana yapı taşına odaklanır: çoklu aile grupları (multi-family groups), çift bağları (pair-bonding) ve karşılıklı exogami. Bu yapıların tarihsel ve evrimsel birleşimi, insanlara özgü karmaşık sosyal yapıları ve akrabalık sistemlerini ortaya çıkarmıştır.
Okunduğu Gibi
4 May8 dakikada okunur


İlkel Akrabalık - Çift Bağı İnsan Toplumunu Nasıl Doğurdu? 11
Bu yazı, primat kökenli ensestten kaçınma davranışının evrimsel kökenlerini ele alır. Chapais’in teorisine göre, insanlar yakın akrabalarla cinsel ilişkiden biyolojik olarak kaçınmaya evrimsel süreçte programlanmıştır. Dişilerde bu mekanizma daha eskiye dayanır. Ben babalığın geç keşfi nedeniyle erkeklerde bu eğilimin daha yeni geliştiği görüşüne sahibim. Sosyal yapı, göç ve bağlanma, bu davranışları şekillendiren önemli faktörlerdir.
Okunduğu Gibi
4 May4 dakikada okunur


İlkel Akrabalık - Çift Bağı İnsan Toplumunu Nasıl Doğurdu? 10
Kadınlar ve erkekler tarih boyunca zorunlu veya gönüllü olarak göç ettiler. Modern dünyada yaşanan göçlerin motivasyonu ile atalarımızın yaşadığı dönemde yaşadığı grubu terk etmek arasında hem benzerlikler hem de farklar var. Atalarımızın toplumsal yapısı zamanla değişmiş olmalı. Değişen toplumsal yapılar farklı ilişki biçimlerinin ortaya çıkmasına yol açmış olmalı. Topluluk içindeki statüler kimin göç edeceğini de belirlemiş olmalı. Kadınların daha iyi eş için yaşadığı yer t
Okunduğu Gibi
4 May19 dakikada okunur


İlkel Akrabalık - Çift Bağı İnsan Toplumunu Nasıl Doğurdu? 9
İnsanlardaki ensestten kaçınma davranışının kültürel bir tabu olmadan önce evrimsel kökenleri olduğu. Primatlarda gözlemlenen içgüdüsel davranışlar (örneğin dağılma, Westermarck etkisi) insanların da benzer içgüdülerle hareket ettiğini gösterir. Bu kaçınma, üreme başarısını artırmak için doğal seçilimle şekillenmiş olabilir. Ensestten kaçınma özellikle dişilerde daha güçlüdür.
Okunduğu Gibi
2 May6 dakikada okunur


İlkel Akrabalık - Çift Bağı İnsan Toplumunu Nasıl Doğurdu? 8
Chapais, insan akrabalık sistemlerinin yalnızca kültürel değil, evrimsel ve biyolojik temellere dayandığını savunur. Annelik gibi bazı bağlar, kültürel olarak reddedilse bile biyolojik süreçlerle kaçınılmaz biçimde oluşur. İnsanlarda evlilik, kardeşlik, soy takibi gibi yapılar, primat atalarımızdan evrimleşerek gelişmiştir. Kültürel çeşitlilik bu yapıları dönüştürse de temel biyolojik bağlar değişmeden kalır.
İnsan akrabalığı çift taraflıdır; biyolojik temelli olup kültürle ç
Okunduğu Gibi
30 Nis6 dakikada okunur


İlkel Akrabalık - Çift Bağı İnsan Toplumunu Nasıl Doğurdu? 7
İnsanlarda akrabalık hem biyolojik hem kültürel temellere dayanır. Geleneksel olarak soy bağı biyolojiye dayandırılsa da antropolojik çalışmalar, kültürlerin akrabalık tanımlarını şekillendirdiğini gösterir. Primatolojiden gelen veriler ise biyolojik akrabalığın sosyal davranışları etkilediğini ortaya koyar. Günümüzde akrabalık, doğuştan gelen bağlar ve toplumsal kabullerin birleşimi olarak görülmektedir.
Okunduğu Gibi
30 Nis5 dakikada okunur


İlkel Akrabalık - Çift Bağı İnsan Toplumunu Nasıl Doğurdu? 6
Primatlarda annelerle kızları arasındaki güçlü bağlar, grup içinde akrabalık temelli sosyal yapılar oluşturur. Annenin statüsü kıza geçer, bu da doğuştan sosyal farklılıklar yaratır. İnsanlarda da sosyal statü yalnızca kültürel değil, biyolojik temellere dayanır. Eşitsizlik evrimsel bir mirastır. Bu yapı, insan toplumlarında kültürel akrabalık sistemleriyle daha da karmaşık hale gelmiştir.
Okunduğu Gibi
28 Nis5 dakikada okunur


İlkel Akrabalık - Çift Bağı İnsan Toplumunu Nasıl Doğurdu? 5
Primatlarda ve insanlarda sosyal statü doğuştan gelen biyolojik özelliklere dayanır. Anne-yavru bağı üzerinden akrabalık tanınır ve sosyal yapılar oluşur. Sosyal statü; fiziksel, zihinsel ve psikolojik özellikler ile belirlenir. Kültürel eşitlik söylemleri bu biyolojik gerçekliği göz ardı eder. Bireylerin doğuştan sahip oldukları özellikler, toplumdaki yerlerini belirler.
Okunduğu Gibi
28 Nis6 dakikada okunur


İlkel Akrabalık - Çift Bağı İnsan Toplumunu Nasıl Doğurdu? 4
İnsanlardaki akrabalık sistemlerinin, primat atalarımızdan miras kalan anne-soylu (rahim bağlantılı) akrabalık düzenine dayandığı anlatılıyor. Primatlar, uzun süreli sosyal ilişkilerle akrabalarını tanır; özellikle dişiler anneleri ve kız kardeşleriyle güçlü bağlar kurar. Akraba tanımanın içgüdüsel olduğu vurgulanırken, erkeklerin çocuklara sahip çıkmasının doğal olmadığı, sosyal süreçlerle açıklanmaya çalışıldığı eleştiriliyor.
Okunduğu Gibi
27 Nis6 dakikada okunur


İlkel Akrabalık - Çift Bağı İnsan Toplumunu Nasıl Doğurdu? 3
Chapais, insan toplumunun evriminde dışevliliğin (exogamy) ve istikrarlı üreme bağlarının önemini açıklar. Çift bağlanmadan farklı olarak, istikrarlı üreme bağları hem monogami hem de polijini ve poliandri gibi sistemleri kapsar. İnsanlarda babalık, mevcut anne soyuna dayalı akrabalık tanımanın genişlemesiyle ortaya çıkmıştır.
Okunduğu Gibi
27 Nis7 dakikada okunur


İlkel Akrabalık - Çift Bağı İnsan Toplumunu Nasıl Doğurdu? 2
İnsan toplumlarının kökeni, primat atalarımızdaki sosyal yapılara dayanır. Çift bağları ve baba soyuna dayalı akrabalık sistemleri, insan evriminde kritik rol oynamıştır. Bernard Chapais, primat davranışları ve evrimsel süreçleri inceleyerek, exogami, ensestten kaçınma ve evlilik ittifakları gibi kavramların insan toplumlarının oluşumunda temel olduğunu savunur.
Okunduğu Gibi
26 Nis7 dakikada okunur


İlkel Akrabalık - Çift Bağı İnsan Toplumunu Nasıl Doğurdu? 1
Bernard Chapais’in Primeval Kinship (İlkel Akrabalık) eseri, insan toplumunun evrimsel kökenlerini çift bağlanma, karşılıklı dışevlilik (reciprocal exogamy), soy bağı gibi kavramlar üzerinden ele alırken, primatoloji, evrimsel antropoloji ve yapısalcılık aracılığıyla Lévi-Strauss, Robin Fox gibi isimlerin katkılarıyla insan akrabalık sistemlerinin derin yapısını ve kültürel normların biyolojik temellerini inceler.
Okunduğu Gibi
25 Nis11 dakikada okunur
İLETIŞIM
https://www.youtube.com/channel/UCMHnYZkm7-WaDQrzAvLMS9A?view_as=subscriber
(+90) 212 234 56 78
bottom of page